Pınar Gültekin cinayeti hepimizi derinden üzdü. Dahası hepimizde inanılmaz bir öfke yarattı çünkü bu kadın cinayeti ilk değil ve son da olmayacak. Yine bir kadın cinayeti işlenecek, toplumda yine bir infial oluşacak ve sonra unutulacak. Bu kısır döngüyü bozmak mümkün. Ama bunu cezalarla ve yaptırımlarla yapmak mümkün değil. Daha sosyoloji temelli ve eğitim odaklı bir yaklaşım gerekiyor. Suçlular tabii ki cezasını çekmeli ama amacımız uzun vadede suçluların ortaya çıkmasını engellemek olmalı. Bu da sağlıklı bir çocuk yetiştirme ve eğitim anlayışı ile mümkün. İlk önce şu soruyu yanıtlamak gerekir. Bir insan neden öldürür? Bu sorunun yanıtı çok karmaşık ve çok etken var ama öldüren bir insanın özellikleri asgaride şunlar diyebiliriz;

• Utanç: İnanılmaz bir utanç duygusu var. Kendinden utanıyor. Ailesi onu sürekli utandırmış, şiddet uygulamış veya yok saymış. Burada birçok utandırma mekanizması var. Harvard’da yapılan bir araştırmadan şöyle bir bilgi hatırlıyorum. Öldüren insanların çoğu “Karşı tarafa bana saygı duymadığı için öldürdüm” demiş. Yani utanç duygusu tetiklenmiş. Terk edilmek veya kabul edilmemek utanç duygusu varsa, utancı tetikleyen eylemler.

• Öfke: Utanç duygusunu kapatan duygu genelde öfke duygusu. Utanç yarası tetiklenince insanlar yarayı korumak için genelde öfkelenir. Öfkenin tetikleyicisine saldırabilir. Bu öfkeyi bazen net görürüz, bazen de gizli öfke vardır. Öfke krizine girip öldürebilir veya gizli öfke ile planlayıp da öldürebilir.

• Duygu Yönetim Becerisi: Utanç ve öfkenin olması öldüreceği anlamına gelmiyor. Sağlıklı kişilerde de bu duygular var. Sağlıklı kişiler bu duyguları yönetebiliyor. Ama duygu yönetimi zayıf kişiler bunu yapamıyor. Anlık davranıyor.

• Empati Yoksunluğu / Eksikliği: Bu üçünün de olması bir kişinin öldüreceği anlamına gelmiyor. Öldüren insan karşı taraf ile empati kuramıyor veya utanç duygusu empati becerisinden daha baskın geliyor. Vicdanı gelişmemiş oluyor.

• Güç Eğilimi: Utanç ve öfke varsa ve bu duyguyu yönetilmiyorsanız, birçok ilişki sorunu yaşarsınız. Ama yine de bu öldüreceğiniz anlamına gelmez. Öldüren kişi sorunlarını çocukken güç ile çözmeyi öğrenmiş oluyor. Şiddet de güç öğelerinin başında geliyor.

• Kültürel Yapı: Kültürel yapı şiddeti özendiriyorsa, bir kişinin bu eğilimleri gösterme ihtimali artıyor. Bizim diziler ve TV programları şiddeti direkt özendiriyor veya milletvekilleri sürekli kavga ediyor birbirine şiddet uyguluyor. Bunların da denetlenmesi gerekiyor. Aileler çocuklarını TV’den uzak tutması gerekiyor.

Başka etkenler de var tabii ki ama asgaride bu özellikleri gözlemlemek mümkün. O zaman burada ailelere ve eğitim sistemine çok iş düşüyor. Aileler ve eğitim sistemi, çocukların duygusal gelişimini destekleyecek şekilde bir yaklaşım sergilerse, kadın cinayetlerini engellemek veya en azından asgariye düşürmek mümkün. Kısacası, kadın cinayetleri sorununa eğitim odaklı ve sosyolojik yaklaşmazsak, toplumumuz kanayan yarası olan bu sorunu çözmek maalesef oldukça zor olacak.