Dershaneler iyi midir, kötü müdür ya da kaldırılmalı mıdır, kaldırılmamalı mıdır tartışmıyorum. Daha önce bu konuda yazmıştım.

Öte yandan dershanelerin çalışma yöntemlerinden okullar çok şey öğrenebilir. Peki dershaneler nasıl çalışır? Nedir bu yöntemler?

SONDAN BAŞLAYARAK PLANLAMA

Dershaneler, planlamasını sondan başlayarak yapar.

İlk önce sınavda çıkan sorular analiz edilir ve bu analize göre hedefler belirlenir. Öğretim etkinlikleri de tam olarak bu hedeflere ulaşmak için yapılır. Çocukların ulaşacağı son nokta kesin, açık ve nettir. Sorular değişirse, hedefler ve etkinlikler hemen değişir.

Ama çoğu okulda öğrenci çıktısı net değildir. Örneğin, aynı okulda çalışan öğretmenlere “Nasıl bir öğrenci yetiştiriyorsunuz?” sorusunu sorsanız, öğretmenlerden çok farklı yanıtlar gelir.

Özellikle son zamanlarda birçok özel okul, çoğu şeyi aynı anda yapmaya çalışmaktadır. Bu da çok fazla hedef doğurmakta ve okulda yapılan etkinliklerin etkisini düşürmektedir.

ÖLÇÜLEBİLİR HEDEF

Dershane ilk önce hedefi belirler, sonra etkinlik yapar. Ama daha önemlisi bu hedefler çok net şekilde ölçülebilir. Her an bir öğrencinin ne kadar hedefe yaklaştığı ölçülebilir ve bilinir. Ölçme ve değerlendirme işin en önemli parçasıdır.

Bir çocuğun nereyi kazanıp kazanmayacağı gidişattan belli olur.

Ama çoğu okulda öğrenci çıktısı net olmadığı için sürekli ölçüm de yapılmaz. Zaten yapılamaz da. Çünkü çıktı net değilse neyi ölçeceksiniz ki! Derslerdeki başarı sınavlar ile ölçülür ama sınav başarısı eğitim çıktısı olamaz.

Örneğin, hedefi “öğrenmenin sorumluluğunu alan bir öğrenci yetiştirmek” olan bir öğretmen bunu ölçemez, çünkü bu hedefi ölçülebilir hedef haline dönüştürememiştir.

HEDEF PAYLAŞIMI

Dershanede hedefler ve ölçme ve değerlendirme sonuçları çocukla da paylaşılır. Çocuk hedefine ne kadar yaklaştığının farkındadır. Sınava girmeden önce nereyi kazanacağını kestirebilir.

Ama çoğu okulda bir çocuk hedefinin farkında değildir. Dolayısıyla kendisini de değerlendiremez.
Örneğin, bir çocuğa “Eleştirel becerin ne durumda?” diye sorsanız, yanıt veremez.

DESTEK

Ölçme, net ve sürekli olduğu için geride kalan öğrenci hemen tespit edilir ve ona destek sunulur. Çocuğun istenilen hedefe ulaşması için önlemler alınır.

Ama çoğu okulda  destek ihtiyacı hemen fark edilemez. Bundan dolayı da hemen destek sunulamaz. Çoğu okulda  öğretmenlere de hemen destek sunulamaz çünkü öğretmen gelişimi de ölçülmez.

SEVİYE

Dershanede insanların seviyelerine göre ders anlatılır. Dersler seviyenizin üstünde ya da altındaysa, sınıfınız değiştirilir.

Ama çoğu okulda  tüm seviyedeki çocuklar aynı sınıftadır. Okullarda öğretmen farklılaştırılmış eğitim yapmıyorsa, seviyesi düşük olanlar dersten soğur, seviyesi yüksek olanlar ise sıkılır.

NE ÖĞRENİLİR?

İşte bu yüzden dershaneler işini (işin iyi ya da kötü oluşunu tartışmıyorum) etkili yapar.

Okullar da planlamayı sondan başlayarak yaparsa, hedefleri ölçülebilir hale dönüştürüp (bu arada unutmayın her hedef ölçülebilir) kişiler ile paylaşırsa ve hedefine uygun destek verirse, o zaman öğrenmeyi en etkili şekilde gerçekleştirmiş olur.

18 Nisan 2013