• Anasayfa
  • Hakkında
  • Anne Baba Okulu
  • Öğretmem Akademisi
  • Seminerler
    • Okul Seminerleri
    • Şirket Seminerleri
  • İletişim
  • SOSYAL MEDYA

  • Anasayfa
  • Hakkında
  • Anne Baba Okulu
  • Öğretmem Akademisi
  • Seminerler
    • Okul Seminerleri
    • Şirket Seminerleri
  • İletişim
Merak ne zaman sağlıklıdır?
13 Ağustos 2019

Geçen haftaki yazımda kısaca bahsetmiştim.

Sağlıklı bir anne-çocuk ilişkisinde çocuk, güvenli olarak anneye bağlanıyor ve bu bağlanma gerçekleştikten sonra ayrılma süreci başlıyor. Yani anne, bu güvenli ilişki içerisinde çocuğun kendisi (birey) olmasına izin veriyor.

Ama bu süreç sekteye uğrarsa kişide ‘değersizlik’ inancı başlıyor. Kişi de bu değersizlik inancını, imajıyla (başarı, statü, para, mevki vs) gidermeye çalışıyor.

Peki ‘merak’ da bu mekanizmalardan bir tanesi olabilir mi?

 

TEMEL İHTİYAÇLAR

Süleyman Demirel Üniversitesi›nden Dr. Ömer Antalyalı ile beraber, Harvardlı ünlü araştırmacı Prof. David McClelland’ın ‘öğrenilmiş ihtiyaçlar ölçeğini’ ve Prof. John Cacioppo’nun ‘anlama ihtiyacı ölçeğini’ Türkçeye uyarladık.

Nedir bu öğrenilmiş ihtiyaçlar?

‘Güç’ ihtiyacı yüksek olanlar, diğer insanları etkilemek istiyor.

‘Başarı’ ihtiyacı yüksek olanlar, bir işi iyi yapmak istiyor.

‘Bağlanma’ ihtiyacı yüksek olanlar, diğer insanlarla iyi geçinmek istiyor.

‘Anlama’ ihtiyacı yüksek olanlar, hayata dair temel mekanizmaları anlamak istiyor.

Peki bu ihtiyaçlar iyi mi kötü mü? Nereden baktığınıza bağlı. Nasıl mı?

 

DEĞERSİZLİK ve TEMEL İHTİYAÇLAR

Bir kişinin değersizlik inancı varsa ve dolayısıyla dış (imaj) odaklıysa, çoğu zaman bu ihtiyaçlar kendisini olumsuz olarak gösteriyor.

‘Güç’ ihtiyacı yüksek olanlar, genelde otoriter oluyor. Güç ihtiyaçlarını diğer insanlar üzerinde baskı kurarak karşılıyor. Otorite kurarak, değersizlik duygularını gidermeye çalışıyor. Sevgi değil, saygı peşinden koşuyor.

‘Başarı’ ihtiyacı yüksek olanlar, mükemmeliyetçilik ve narsistik davranışlar gösteriyor.

Kaygılı oluyor ve başarı için değerleri ve diğer insanları yok sayabiliyorlar. Bu insanlar başararak, değer görmeye çalışıyor.

‘Bağlanma’ ihtiyacı yüksek olanlar, diğer insanları kendi ihtiyaçları için kullanabiliyor. Diğer insanlara sevgi veriyor ama karşı tarafı önemsedikleri için değil, karşılığında sevgi görmek için.

 

DEĞERLİ HİSSETMEK ve ÖĞRENİLMİŞ İHTİYAÇLAR

Eğer kişi değersiz hissetmiyorsa, o zaman öğrenilmiş ihtiyaçlar kendini olumlu gösteriyor.

Güç ihtiyacı yüksek olanlar, ‘lider’ oluyor.

Başarı ihtiyacı yüksek olanlar, ‘öncü’ oluyor.

Bağlanma ihtiyacı yüksek olanlar, ‘hümanist’ oluyor.

Görüyorsunuz kişinin değerli hissedip hissetmemesi birçok alanda belirleyici oluyor.

Peki aynı mantıkla, merakın değersiz hissetmekle ilgisi olabilir mi?

 

DUYGUSAL GELİŞİM ve MERAK

Annenin fiziksel olarak çocuğa çok iyi bakması (çocuk bakımı), maalesef anne ile çocuk arasında güçlü bir bağlanma olacağı anlamına gelmez.

Bağlanmayı sağlayan en önemli mekanizmalardan bir tanesi, annenin duygusal olarak çocuğunun ihtiyaçlarına karşılık vermesidir.

Onun için çocuğa zorla yemek yediren anne, çocuğuna iyi bakıyor olabilir ama baskıdan dolayı bağlanma zarar görebilir.

Örneğin, çocuk ağladığında anne / baba susturmaya çalışırsa, “Buna ağlanır mı”, “Buna üzülünür mü” derse veya durumu açıklamaya çalışarak çocuğu ikna etmeye çalışırsa, çocuk duygusal olarak karşılık görmediğini düşünebilir. Sonuçta çocuk üzüntüsünü yaşayamıyor.

Bu durumda da çocuk şöyle düşünmeye başlar: Annem / babam benim duygularıma karşılık vermiyor. O zaman ben kendi duygularımı kendim halledeyim.

Çocuk, duygularını bastırır ve ifade etmeyi bırakır.

Bu uzun bir süre devam ederse, çocuk duygularına o kadar yabancılaşır ki ne hissettiğine bile karar veremez.

Kişilere ve olaylara duygusal yatırım yapmayı bırakır.

Bu arada, bu tür insanlar duygusal yatırım yapmadıkları için çocukluklarını da pek hatırlamaz.

Peki duygusal yatırım yapmayan bu insanlar, nasıl var olur?

 

 

BİLİŞSEL YATIRIM

Farklı mekanizmalar geliştirerek. Bunlardan bir tanesi de ‘bilişsel’ yatırımdır. Bu kişiler duygularıyla değil, mantıklarıyla yaşamaya başlar. Hayata mantıksal yaklaşırlar. Çoğu zaman kalpte değil, beyinde yaşarlar.

Duygusal ifadeler ve olaylar onları rahatsız eder.

İşte bu tür insanlar bilişsel yatırımlarını ayakta tutmak için sürekli ‘merak’ eder. Nasıl bazı insanlar para biriktirirse, bu insanlar da ‘bilgi’ biriktirir. ‘Entelektüel narsisizm’ davranışı gösterirler.

Çevremizde duygularını ifade etmeyen bilim insanlarını sıkça görürüz.

Bu arada duygusal yatırım yapmayan bazı insanlar da bedensel veya spiritüel yatırım yapabilir. Duygularını ifade edemeyen birçok sporcu veya ruhani insan görürsünüz.

Kısacası bu tür insanlar için merak, bilişsel yatırımlarını koruma aracıdır.

Peki değersizlik duygusu olmayanlar için merakın işlevi nedir?

 

DOĞAYI KEŞFETME

Bu tür insanlar için ‘merak’, doğayı keşfetmek için gerekli olan bilgiye ulaşma aracıdır.

Örneğin, çocuklar çok meraklıdır. Neden? Çünkü var olabilmek için yaşadıkları ortamı keşfetmeleri ve öğrenmeleri gerekir. Buradaki amaçları duygularından kaçmak değil, çevreyi öğrenmek ve yaşamı genişletmektir.

Bu sağlıklı merak duygusunu koruyan bilim insanları da vardır. Onları var eden bilgileri değil, kendi varlıklarıdır.

Bu bilim insanları hem bedenlerini rahatça kullanır hem de duygularını kolayca ifade eder.

Kısacası, merakın amacı herkes için aynıdır. Merak, yaşamı anlamlandırma mekanizmasıdır ama yüklenen anlam kişiden kişiye değişir. Değersiz hissedenler için merak kendini koruma, değerli hissedenler için kendini genişletme (self – expansion) mekanizmasıdır.

Çocuklarda merakın sağlıklı formunu oluşturmak istiyorsak onlara güvenli ortamlar sunmalı, duygularına karşılık vermeli ve keşfetmelerine izin vermeliyiz.

 

19 Mayıs 2018

değerduygugelişimihtiyaçmeraksağlık
Share

Köşe Yazıları

Özgür Bolat Editör

İLGİLİ YAZILAR

Merak eden çocuk nasıl yetiştirilir?
13 Ağustos 2019
Başarılı veya ünlü insanlar ne tür bedeller öder?
13 Ağustos 2019
Çocuklar okulda neden sıkılır?
13 Ağustos 2019

Yorum Yaz


Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

  • Site İçi Arama

  • Son Yazılar

    • Dr. Özgür Bolat ile Anne Baba Okulu
    • Çocuklara okullarda düşünmeyi nasıl öğretiriz?
    • Pınar Gültekin
    • Çocukların okulda neden motivasyonları düşük?
    • Okullar çocukları neden iş dünyasına hazırlayamıyor?
  • Haber Bülteni

  • SOSYAL MEDYA

  • TAKVİM

    Temmuz 2022
    P S Ç P C C P
     123
    45678910
    11121314151617
    18192021222324
    25262728293031
    « Mar    


  • SOSYAL MEDYA

  • Köşe Yazıları

    • Çocuklara okullarda düşünmeyi nasıl öğretiriz?
      13 Ocak 2021
    • Pınar Gültekin
      22 Temmuz 2020
    • Çocukların okulda neden motivasyonları düşük?
      13 Ağustos 2019

  • Haber Bülteni


  • Anasayfa
  • Hakkında
  • Anne Baba Okulu
  • Öğretmem Akademisi
  • Seminerler
    • Okul Seminerleri
    • Şirket Seminerleri
  • İletişim
www.veotesi.com © 2016

‘Sizlere daha iyi bir hizmet sunabilmek için sitemizde çerez konumlandırmaktayız, kullanmaya devam ettiğinizde çerezler ile toplanan kişisel verileriniz Veri Politikamız-Bilgilendirmelerimiz'de belirtilen amaçlar ve yöntemlerle mevzuatına uygun olarak kullanılacaktır.

Dr. Özgür Bolat
KİŞİSEL VERİ KANUNU KAPSAMINDA BİLGİLENDİRME METNİ

Özgür Bolat Özel Eğitim ve LTD. ŞTİ. Şirketi olarak, siz değerli müşterilerimiz ve çözüm ortaklarımızın güvenliğini göz önünde bulundurarak, başta özel hayatın gizliliği olmak üzere, temel hak ve özgürlüklerin korunması amacıyla, kişisel verilerle ilgili düzenlenen "Kişisel Verilerin Korunması Kanunu" hususunda sizi bilgilendirmek istiyoruz.

Amacımız; sizlerin memnuniyeti doğrultusunda, kişisel verilerinizin alınma şekilleri, işlenme amaçları, hukuki nedenleri ve haklarınız konularında sizi en şeffaf şekilde bilgilendirmektir.

Kurumumuza iletmiş olduğunuz veya Kurumumuzun usül ve işlemleri çerçevesinde edinmiş olduğu her türlü kişisel veri ile biyometrik veri, sağlık verisi dahil her türlü özel nitelikli veriniz bakımından (“Veri”), 7 Nisan 2016 tarihinde yürürlüğe giren 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) gereğince, Kurumumuz Özgür Bolat Özel Eğitim ve LTD. ŞTİ. ŞİRKETİ Veri Sorumlusu sıfatıyla, kişisel bilgileri kanunda açıklandığı çerçevede; elde edebilecek, kaydedebilecek, depolayabilecek, muhafaza edebilecek, hizmetlerini devam ettirebilmek amacıyla güncelleyebilecek, değiştirebilecek, yeniden düzenleyebilecek, mevzuatın izin verdiği durumlarda ve ölçüde üçüncü kişilere açıklayabilecek, devredebilecek, aktarabilecek, paylaşabilecek, sınıflandırabilecek, anonim hale getirebilecek ve kanunda sayılan diğer şekillerde işleyebilecektir.

Kişisel verilerinizin işlenme amaçları ve hukuki sebepleri; Mevzuat kapsamında faaliyet alanımız kapsamında işlemlerin yerine getirilmesi, yürütülmesi ve geliştirilebilmesi, bu hizmetlere ve ürünlere yönelik tanıtım, pazarlama ve kampanya faaliyetlerinin yapılması, akdettiğiniz ve/veya akdettiğimiz sözleşmelerin gereğinin yerine getirilmesi; istihbarat, bilgi araştırmaları ve kredibilite değerlemelerinin yapılması, planlama, istatistik, müşteri memnuniyeti çalışmaları, güvenliğin sağlanması, otoritelerce öngörülen bilgi saklama, raporlama, bilgilendirme yükümlülüklerine uyulması, tarafınıza daha iyi ve güvenilir hizmet verilebilmesi, tarafınıza uygun hizmetler ve ürünler geliştirilmesi ve bunun kesintisiz olarak sürdürebilmesi amacıyla ve diğer nedenlerle kişisel verileriniz işlenmektedir.

Kişisel verilerin toplanma yöntemi: Kişisel verileriniz, otomatik ya da otomatik olmayan yollarla, yazılı, sözlü ya da elektronik ortamda toplanabilmektedir.

Yukarıda belirtilen amaçlarla, kişisel verilerin aktarılabileceği kişi/kuruluşlar: Kişisel Verileriniz; Kurumumuzun iştirakleri ve bunların alt kuruluşlarına; çalışanları, şirket görevlileri, hukuk, mali ve vergi danışmanları, denetçileri ve mevzuat hükümlerinin izin verdiği kişi, kurum ve kuruluşlar ile açık rızanızın bulunduğu diğer üçüncü kişilere; aktarılabilecektir.

Kanun’un 11. Maddesi Çerçevesinde Haklarınız; Kurumumuza başvurarak; kişisel verilerinizin a) işlenip işlenmediğini öğrenme, b) kişisel verileriniz işlenmişse buna ilişkin bilgi talep etme, c) kişisel verilerinizin işlenme amacını ve amacına uygun kullanılıp kullanılmadığını öğrenme, ç) kişisel verilerinizin yurt içinde veya yurt dışında aktarıldığı üçüncü kişileri bilme, d) kişisel verilerinizin eksik veya yanlış işlenmiş ise düzeltilmesini isteme, e) Kanun’un 7. maddesinde öngörülen şartlar çerçevesinde kişisel verilerinizin silinmesini veya yok edilmesini isteme, f) kişisel verilerinizin aktarıldığı üçüncü kişilere yukarıda sayılan (d) ve (e) bentleri uyarınca yapılan işlemlerin bildirilmesini isteme, g) kişisel verilerinizin münhasıran otomatik sistemler ile analiz edilmesi nedeniyle aleyhinize bir sonucun ortaya çıkmasına itiraz etme ve ğ) kişisel verilerinizin kanuna aykırı olarak işlenmesi sebebiyle zarara uğramanız hâlinde zararın giderilmesini talep etme hakkına sahipsiniz.

Haklarınızın, düzenlemenin yürürlük tarihi olan 07.10.2016 tarihinden itibaren kullanılması mümkün olup, taleplerinizin yerine getirilmesini teminen Kurumumuzca yapılacak masrafları, KVKK’nın “Veri sorumlusuna başvuru” başlıklı 13. maddesinde belirtilen tarifeye göre tarafınızdan talep etme hakkımız saklıdır.