Yazılarımı takip edenler benim üniformalara karşı olacağımı tahmin edebilir.

Türkiye’deki eğitimin en büyük sorunu, öğrenciyi bir birey olarak kabul etmeyip, kalıplar içine sokması zaten.

İnsanlar, kendilerini seçimleri ile ifade eder. Tek düze elbiseler ile öğrencilerin kendisini ifade etmesi zor.

Bu yüzden ben de üniformalara karşıyım.

Ama durumu Türkiye koşullarında değerlendirince ortaya başka bir tablo çıkıyor.

Üniformaların dezavantajı , avantajına baskın gelebilir.

Nasıl mı?

TÜRKİYE’NİN  KOŞULLARI NE?

Ünlü antropolog Geert Hofstede yıllardır farklı kültürler üzerinde araştırmalar yapıyor. Ülkeleri 6 farklı özelliğe göre sınıflandırıyor.

Bu özelliklerden bir tanesi hiyerarşik yapı.

Hofstede’in sınıflandırmasına baktığımızda Türkiye en katı hiyerarşik yapıya sahip ülkelerden bir tanesi.

Örneğin, İsrail, Amerika ve Avrupa ülkelerinde katı bir hiyerarşi yok.

HİYERARŞİK YAPININ ÖZELLİKLERİ

Hiyerarşik yapının güçlü olduğu ülkelerin özellikleri nedir acaba?

Bu tür ülkelerde, insanlar genelde hiyerarşik yapıdaki yerlerine göre değer görür. Bu yapıda çoğu kimse yukarı çıkmak ister.

Zengin olmak, devlet kademesinde yükselmek ve ünvanlar önemlidir.  Koltuk sevdası vardır.

Statü, para ve gösteriş ön plandadır.

Çünkü hiyerarşik yapı içinde  insanlar yüksek bir yerde olduklarını göstermek ister.

Hiyerarşik yapının  güçlü olduğu bu tür toplumlarda sürekli bir yargı kültürü vardır. (Zaten bundan dolayı dedikodu fazladır.)

İnsanlar genellikle birbirlerinin statülerini anlamaya ve anlamlandırmaya çalışır. Bu da bir yargılama kültürü oluşturur.

İnsanlar birbirlerinin sahip oldukları hakkında çokca yorum yapar. ‘Zenginin malı, züğürdün ağzını yorar’ lafı boşuna çıkmamıştır.

KIYAFETLERE GÖRE YARGILAMA

İşte böyle bir ortamda, kıyafetler de bir statü göstergesidir. İnsanlar birbirlerini kıyafetlerine ve markalarına göre yargılar.

Dolayısıyla, üniformalar ortadan kalkınca, bu yargılama kültürü okullarda daha da artacaktır.

Çocuklar kıyafetlerine göre yargılanacaktır. Halihazırda sınav sisteminin yarattığı yargı kültürü daha da pekişecektir.

Bu yargılanma ilkokulda yaşanmayabilir. Ama arkadaşlar tarafından kabul görmenin daha önemli olduğu ortakokul ve lise çağında bu tür sorunlar mutlaka yaşanacaktır.

Bana göre bu uygulamanın en büyük dezavantajı budur.

Ama demokratik bir ülke yaratma yolunda bu uygulama hayata geçirilecekse, öğretmenler için de aynı serbestliğin getirilmesi gerekir.

29 KASIM 2012