Bir arkadaşımla oturuyordum.

Yeni birisiyle tanıştığını ve onu sevmediğini söyledi. “Neden?” diye sordum.

“Çünkü ukala.” dedi.

“Ukala olması senin neden rahatsız ediyor ki? Ukala olması kendisiyle ilgili bir sorun.”

“Yok ben sinir oluyorum. Hemen laf sokasım geliyor.” dedi.

Neden bazı insanlar ukala insanlardan rahatsız oluyor da bazıları olmuyor?

DEĞERSİZLİK DUYGUSU

Değersizlik duygusu olan insan, doğal olarak kendilerini diğer insanlardan aşağıda görüyor.

Bu sorunu nasıl çözüyor? İki yöntemle: Kendini üstün göstererek (narsism / ukala) veya diğer insanların değerini düşürerek.

Bunu nasıl yapıyor?

AŞAĞILIK KOMPLEKSİ

İlk yöntemle. Carl Rogers’ın dediği gibi aşağılık kompleksini saklamak için kendisini övüyor ve yüceltiyor.

Olumlu yönlerini anlatmaya veya göstermeye çalışıyor.

Çok konuşuyor. Kimseye söz hakkı vermiyor. Daima merkezde olmak istiyor.

AŞAĞILAMA

İkinci yöntem olarak da diğer insanların değerini düşürmek için, onları aşağılıyor.

Onlar hakkında kötü konuşuyor, onları yargılıyor veya kendilerini kötü hissettiriyor.

Kısacası, değersizlik duygusu olan insanlar, kendisini yücelterek ve diğerlerini aşağılayarak, komplekslerini gidermeye çalışıyor.

Bazı insanlar ilk yöntemi, bazıları ikinci yöntemi, bazıları da her ikisini birlikte kullanıyor.

DÜŞÜK STATÜ

Bu insanlarda şunu da gözlemiyoruz.

Bu kişiler; kendisinden statü olarak aşağıda olan kişilere genelde olumsuz davranmıyor.

Çünkü zaten onları kendinden aşağıda görüyor. Bu durumda kendini üstün gösterme veya onları değersizleştirme gereği duymuyor.

Peki, arkadaşım aşağılanmamış olmasına rağmen, kendisini öven bir kişiden (sadece ilk yöntemi kullanan) neden rahatsız oluyor?

İKİ NARSİST

Bir kişi değerli hissediyorsa (kompleksi yoksa veya narsist değilse), başka birisinin övünmesi onu rahatsız etmez.

Çünkü o kişinin kendisini yüksekte ve onu da aşağıda görmesi, onun değerini değiştirmez. O bilir ki kendisi zaten değerlidir.

Ancak kişide değersizlik duygusu varsa, kendini öven bir kişi, onun değersizlik duygusunu tetiklemiş olur.

O da rahatsız olur ve savunmaya geçer.

Zaten bu insanlar değerlerini sorgulayan her söze ve davranışa karşı tetiktedir.

O da karşı tarafın değerini düşürmeye çalışır. Arkadaşımın deyimiyle “laf sokmak” ister.

EMPATİ

Birçok kez gözlemledim.

Bir kişi değerli hissediyorsa ve karşıdaki kişi narsistik davranışlar gösteriyorsa, o kişi karşıdaki kişinin yarasını hemen anlıyor ve sadece empati gösteriyor.

Bu empati üzerine, narsist kişi de üstünlük savaşından vazgeçebiliyor ve insan insana ilişki kurmaya başlıyor.

SONUÇ

Kısacası, narsist bir kişiden rahatsız olan kişinin, kendisinin de narsist olma ihtimali yüksek. Çünkü kendi değersizlik duygusu tetikleniyor.

Kişi değerli hissediyorsa, üstünlük savaşına girmiyor.

Zaten bu yüzden koşulsuz sevgi sunan ailelerde büyüyen çocuklar, değerli hissediyor.

Bu yüzden çok daha sağlıklı ilişkiler kurup, anlamlı ve bütünsel bir yaşam yaşıyor.

4 Şubat 2016