Şirketlerde çalışanların çoğu yöneticilerinin değişmesini, zam almaya tercih ediyor.

Çalışanlar, yöneticilerinden neden memnun olmuyor?

Bu yöneticiler çalışanlara neden kötü davranıyor?

ARAŞTIRMA

Berkeley Üniversitesi’nden Prof. Dacher Keltner bir deney tasarlıyor.

Farklı etkinlikler için üçer kişilik gruplar kuruyor. Etkinliklerden önce de üç kişiden birini rastgele “yönetici” olarak seçiyor. Etkinlikler sırasında denekleri bir odaya alıyor. Odada bulunan masaya da beş kurabiye koyuyor.

Acaba üç kişi, beş kurabiyeyi nasıl paylaşacak? En çok kurabiyeyi kim yiyecek?

GRUP YÖNETİCİSİ

En çok kurabiyeyi “yönetici” olarak seçilen kişiler yiyor.

Bu kişiler daha çok kurabiye yemekle kalmıyor, aynı zamanda kurabiyeyi de ilk onlar yiyor. Ayrıca yerken yemek adabına uymuyor.

Hiçbir farklı özellikleri olmamasına rağmen, bütün bu davranışları sadece “yönetici” oldukları için sergiliyor.

Peki bu yöneticiler neden böyle davranıyor?

GÜCÜN ETKİSİ

Yöneticilik kişiye güç veriyor. Güç de beynin yapısını ve bedenin fizyolojisini değiştiriyor. Kişi güç kazandıkça, testosteron ve dopamin oranı artıyor.

Her iki hormon da odağı arttırıp, başarıyı getiriyor. Ama bir şeyi engelliyor: empati duygusunu.

Güç arttıkça, beynin empatiyi yöneten ACC bölgesinin aktivasyonu azalıyor.

Örneğin, müsabakalarda oyuncuların testosteron oranı yaklaşık dört kat artıyor ama empati duygusu zayıflıyor.

Zaten empati hissetselerdi, rakiple mücadele edemezlerdi.

Yine araştırmalar gösteriyor ki güçlü kişilerin, diğer insanları obje olarak görme eğilimi daha fazla oluyor. Neden? Daha az empati duydukları için.

Kısacası, güç arttıkça, empati azalıyor.

EMPATİ ve LİDERLİK

Belirli oranda empati etkili liderliğin olmazsa olmazı.

Empati az olunca, gruptaki kişiler değersiz hissediyor ve etkili çalışamıyor.

Empati fazla olunca, grup içinde adaletsizlik duygusu başlıyor ve grup iş üretemiyor.

Güç empatiyi azaltıyorsa, bir yönetici nasıl etkili olabilir?

Bunun yanıtı da başka bir araştırmada gizli.

HATIRLATMA

Southampton Üniversitesi’nden araştırmacı Erica Hepper, bir anket uygulayarak denekleri ikiye ayırıyor: narsisist olanlar ve olmayanlar.

Daha sonra onlara acıklı bir hikaye okuyor. Narsisist grup çok bir şey hissetmediğini söylüyor. Diğer grup hikayedeki karaktere karşı empati duyuyor.

Daha sonra iki gruba da bir video izletiyor. Ama bu sefer narsisist gruba, “Videodaki karakterin ne hissettiğini hissetmeye çalışın.” diyor.

Bu sefer narsisist grup, diğer grup kadar empati hissediyor.Bu sırada kalp atışları da ölçülüyor. Narsisist grup, diğer grup kadar heyecanlanıyor. Yani, fizyolojik olarak da narsisist grubun empati hissettiği ispatlanıyor. Küçük bir hatırlatma bile, kişilerin empati duymasına sebebiyet veriyor.

EMPATİ ve GÜÇ

O zaman yöneticilerin etkili lider olması için sürekli kendilerine empati duymayı hatırlatması gerekiyor.

Ya da ekipte güvendiği kişiler onlara bunu hatırlatmalı. Eskiden hükümdarların, kralların veya sultanların yaptığı gibi.

Acaba şu anda çalışanım ne hissediyor? Başka bir bakış açısı var mı? Gerçekten sadece benim görüşüm mü doğru? Başka insanlar ne düşünüyor?

Yönetici kendisine bu soruları sormazsa, başarılı olabilir ama iyi bir lider olamaz. Bilim insanları buna “gücün paradoksu” diyor.

Güç yöneticilik getirir ama kontrol altına alınmazsa, kişiyi despot yapar.

Kısacası, bir yönetici etkili bir lider olmak istiyorsa, güce sahip olmalı ama gücün de olumsuz etkisinden kurtulmak için diğer insanlara empati göstermeyi kendisine hatırlatmalı.

16 Temmuz 2015