• Anasayfa
  • Hakkında
  • Köşe Yazıları
  • Anne Baba Okulu
  • Seminerler
    • Okul Seminerleri
    • Şirket Seminerleri
  • İletişim
  • SOSYAL MEDYA

  • Anasayfa
  • Hakkında
  • Köşe Yazıları
  • Anne Baba Okulu
  • Seminerler
    • Okul Seminerleri
    • Şirket Seminerleri
  • İletişim
Bir insan neden dürüst davranmaz?
13 Ağustos 2019

Dürüstlük, bir ülkedeki insanların ilişkilerini olumlu etkiliyor.

Dürüstlük bu kadar önemliyken, neden bazı insanlar dürüst davranmaz? Bunun altında yatan sebep ne?

 

ARAŞTIRMA

East Anglia Üniversitesi’nden David Hugh-Jones, 15 ülkenin katılımıyla internet ortamında iki araştırma yapıyor.

David Hugh-Jones, deneklerin hiçbirini görmüyor.

İlk deney yazı-tura deneyi. Denekler ekranda yazı-tura atıyor ve sonucu ekrana giriyor. Tura gelirse 3 dolar kazanıyorlar. Denekler evlerinde olduğu için isterlerse yalan söyleyip, ekrana tura yazıp 3 dolar kazanabilir.

Yazı-tura oranı belirli bir denemeden sonra yüzde 50-yüzde 50 olacağı için bu orandan fazlasını yazan yalan söylemiştir.

İkinci deneyde de (soru deneyi) deneklere 6 soru soruluyor. Üç sorunun yanıtını bilmeleri neredeyse imkânsız. Örneğin, “Für Elise eserini kim yazmıştır?” diye bir soru var.

Tabii isterlerse denekler yanıtlara gizlice internetten bakabilir.

Aynı şekilde üç soruyu bilmeleri neredeyse imkânsız olduğu için üç sorudan fazla bildiğini söyleyen de yalan söylemiştir.

 

HANGİ ÜLKE YALAN SÖYLEMİŞTİR

Acaba hangi ülke vatandaşları en fazla yalanı söylemiştir?

Soru deneyinde en fazla yalan söyleyen ülke Türkiye. (Yazı – tura deneyinde en fazla yalanı söyleyen ülke ise Çin.)

Bilimsel değil ama ben de sosyal medyada bir anket yaptım.

İnsanların yüzde 52’si bir taksici tarafından aldatıldığını söyledi. Maalesef çok dürüst davranmıyoruz.

Peki bir insan neden dürüst davranmaz?

Bu arada konumuz değil ama onu da belirteyim.

Dr. David Hugh-Jones dürüstlükle ekonomi arasındaki ilişkiye bakıyor. Dürüstlük arttıkça, gayrisafi milli hasıla (GSMH) da artıyor. Tabii ki hangisi neden, hangisi sonuç bilmiyoruz.

Ama tahmin yürütebiliriz. Bir ülkede ne kadar güven varsa ticaret o kadar kolay yapılır. Ne kadar kolay yapılırsa da ekonomi o kadar gelişir.

Çocuklar model alarak büyüdüğü için, bir aile dürüst değilse çocuk da büyük ihtimal dürüst davranmaz. Bu ilişki açık ve net.

Ama dürüst olmamanın altında bir de gizli bir dinamik var. Nasıl mı? Bir kişi temel değerlere ters bir şey yaptığı zaman, kendi içinde büyük bir çatışma yaşar.

Bu çatışma da insanda kaygı yaratır. Peki, bir insan bu kaygıdan nasıl kurtulur?

Bunu birçok yolu var ama en önemlilerinden bir tanesi yaptığı kötülüğün sorumluluğunu almamak.

Bunun da iki yolu var.

Birincisi dışsal yol. Ünlü ‘Milgram Deneyi’nden de bildiğimiz gibi talimatla ve otoriteyle iş yapan kişi, yaptığı işin sorumluluğunu emri veren kişiye yükleyerek kendini rahatlatır. “Ben emir kuluyum” veya “Üstlerim böyle istedi” diyerek sorumluluktan kaçar.

Sanki kötülüğü kendi değil üstü yapmış gibi kendini rahatlatır.

Etik dışı davranışı göstermekte bir sakınca görmez.

Birçok çete üyesi bu yüzden rahatça suç işleyebilir.

İkincisi de içsel yol. Bu çok gizli bir dinamiktir.

Sağlıklı bir kişilik gelişiminde, insanlar oldukları gibi davranırlar. Ama kendi kimlikleriyle, oldukları gibi kabul görmedilerse kabul görecekleri şekilde başka bir kimlik daha geliştirirler.

Yani, öz benliklerine (real self) ek olarak, bir de sahte bir kimlik (false self) geliştirler.

Örneğin zayıflık duygusu olan bir kişi güçlü davranmaya çalışır.

Yok olma korkusu olan bir kişi saldırganlık geliştirebilir.

Güçsüzlük duygusu olan kişi öfkeli olabilir. Bunların hepsi sahte kimliklerdir.

 

SAHTE KİMLİK ve ETİK DIŞI DAVRANIŞLAR

Bir insan ne kadar çok sahte kimlik geliştirirse etik dışı davranma ihtimali de o kadar artar.

Çünkü etik dışı davranışı sahte kimliğine yükleyebilir ve kendisini rahatlatabilir.

Örneğin kişi kendi yok olma korkusunu yenmek için saldırgan davrandığı zaman, saldırganlığından sorumluluk almaması kolaydır. Hatta der ki “Ezmezsen ezilirsin”.

Bazen de insan sahte kimliği, kendi gerçek kimliği zanneder. Bu durum da etik dışı davranışı, sahte kimliğe değil şeytana yükleyebilir..

Örneğin “İçimdeki şeytana uydum” der ve kendini rahatlatır. Gerçek kimlik, herkeste her zaman iyidir. Hatta askerler savaşlardan önce yüzlerini boyar. Neden?

İnsan öldürmek zor bir iş olduğu için bunu kendi kimlikleriyle değil, asker kimlikleriyle yapmak isterler. Kendi kimliklerini süreçten daha da uzaklaştırma için yüzlerini boyarlar.

Dahası askerler insan öldürmenin sorumluluğunu almadan rahatça savaşsın diye askerlikte otoriter yapı çok güçlüdür.

Kısacası, sahte kimlikler arttıkça, etik dışı davranışlar da artar. Peki hangi ailelerde büyüyen çocuklar daha çok sahte kimlik geliştirir?

 

KOŞUL KOYAN AİLE

Bir aile çocuğunu olduğu gibi kabul etmezse (gerçek kimlik), çocuk ailesinin kabul edeceği kimliği (sahte kimlik) geliştirmeye başlar.

Ailesiyle sahte kimlikle ilişki kurmaya başlar. Bu sahte kimliği kullandıkça bu sahte kimlik pekişir. Diğer insanlarla ilişkisinde de o kimliğe devam eder.

Hatta bu süreçte bazen gerçek kimlik o kadar gerilerde kalır ki kişi gerçek bir kimliği olduğunu bile unutur. Kendinden uzaklaşır ve yalnızlaşır.

Kısacası bir aile çocuğuyla ne kadar koşulla ilişki kurarsa, çocuk da o kadar kendinden vazgeçer ve ailesinin seveceği sahte kimliği geliştir. Sahte kimlik geliştikçe de etik dışı davranışlar gösterme ihtimali artar. Herkes kendi gerçek kimliğiyle ilişki kursa yaşam ne kadar güzel olur.

Sonuç olarak hem huzurlu, hem etik, hem de her açıdan gelişmiş bir ülke istiyorsak ailede ve okullarda çocuk yetiştirme anlayışımızı değiştirmemiz gerekir.

 

25 Nisan 2018

Görüntüleme: 124
aileçocukdürüstkoşul
Share

Köşe Yazıları

Özgür Bolat Editör

İLGİLİ YAZILAR

Çocuklara okullarda düşünmeyi nasıl öğretiriz?
13 Ağustos 2019
Çocukların okulda neden motivasyonları düşük?
13 Ağustos 2019
Oyun çocukları nasıl etkiler?
13 Ağustos 2019

Yorum Yaz


Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

  • Site İçi Arama

  • Son Yazılar

    • Pınar Gültekin
    • Çocuklara okullarda düşünmeyi nasıl öğretiriz?
    • Çocukların okulda neden motivasyonları düşük?
    • Okullar çocukları neden iş dünyasına hazırlayamıyor?
    • Oyun çocukları nasıl etkiler?
  • Haber Bülteni

  • SOSYAL MEDYA

  • TAKVİM

    Ocak 2021
    P S Ç P C C P
    « Tem    
     123
    45678910
    11121314151617
    18192021222324
    25262728293031


  • SOSYAL MEDYA

  • Köşe Yazıları

    • Çocuklara okullarda düşünmeyi nasıl öğretiriz?
      13 Ağustos 2019
    • Çocukların okulda neden motivasyonları düşük?
      13 Ağustos 2019
    • Okullar çocukları neden iş dünyasına hazırlayamıyor?
      13 Ağustos 2019

  • Haber Bülteni


  • Anasayfa
  • Hakkında
  • Köşe Yazıları
  • Anne Baba Okulu
  • Seminerler
    • Okul Seminerleri
    • Şirket Seminerleri
  • İletişim
www.veotesi.com © 2016

‘Sizlere daha iyi bir hizmet sunabilmek için sitemizde çerez konumlandırmaktayız, kullanmaya devam ettiğinizde çerezler ile toplanan kişisel verileriniz Veri Politikamız-Bilgilendirmelerimiz'de belirtilen amaçlar ve yöntemlerle mevzuatına uygun olarak kullanılacaktır.

Dr. Özgür Bolat
KİŞİSEL VERİ KANUNU KAPSAMINDA BİLGİLENDİRME METNİ

Özgür Bolat Özel Eğitim ve LTD. ŞTİ. Şirketi olarak, siz değerli müşterilerimiz ve çözüm ortaklarımızın güvenliğini göz önünde bulundurarak, başta özel hayatın gizliliği olmak üzere, temel hak ve özgürlüklerin korunması amacıyla, kişisel verilerle ilgili düzenlenen "Kişisel Verilerin Korunması Kanunu" hususunda sizi bilgilendirmek istiyoruz.

Amacımız; sizlerin memnuniyeti doğrultusunda, kişisel verilerinizin alınma şekilleri, işlenme amaçları, hukuki nedenleri ve haklarınız konularında sizi en şeffaf şekilde bilgilendirmektir.

Kurumumuza iletmiş olduğunuz veya Kurumumuzun usül ve işlemleri çerçevesinde edinmiş olduğu her türlü kişisel veri ile biyometrik veri, sağlık verisi dahil her türlü özel nitelikli veriniz bakımından (“Veri”), 7 Nisan 2016 tarihinde yürürlüğe giren 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) gereğince, Kurumumuz Özgür Bolat Özel Eğitim ve LTD. ŞTİ. ŞİRKETİ Veri Sorumlusu sıfatıyla, kişisel bilgileri kanunda açıklandığı çerçevede; elde edebilecek, kaydedebilecek, depolayabilecek, muhafaza edebilecek, hizmetlerini devam ettirebilmek amacıyla güncelleyebilecek, değiştirebilecek, yeniden düzenleyebilecek, mevzuatın izin verdiği durumlarda ve ölçüde üçüncü kişilere açıklayabilecek, devredebilecek, aktarabilecek, paylaşabilecek, sınıflandırabilecek, anonim hale getirebilecek ve kanunda sayılan diğer şekillerde işleyebilecektir.

Kişisel verilerinizin işlenme amaçları ve hukuki sebepleri; Mevzuat kapsamında faaliyet alanımız kapsamında işlemlerin yerine getirilmesi, yürütülmesi ve geliştirilebilmesi, bu hizmetlere ve ürünlere yönelik tanıtım, pazarlama ve kampanya faaliyetlerinin yapılması, akdettiğiniz ve/veya akdettiğimiz sözleşmelerin gereğinin yerine getirilmesi; istihbarat, bilgi araştırmaları ve kredibilite değerlemelerinin yapılması, planlama, istatistik, müşteri memnuniyeti çalışmaları, güvenliğin sağlanması, otoritelerce öngörülen bilgi saklama, raporlama, bilgilendirme yükümlülüklerine uyulması, tarafınıza daha iyi ve güvenilir hizmet verilebilmesi, tarafınıza uygun hizmetler ve ürünler geliştirilmesi ve bunun kesintisiz olarak sürdürebilmesi amacıyla ve diğer nedenlerle kişisel verileriniz işlenmektedir.

Kişisel verilerin toplanma yöntemi: Kişisel verileriniz, otomatik ya da otomatik olmayan yollarla, yazılı, sözlü ya da elektronik ortamda toplanabilmektedir.

Yukarıda belirtilen amaçlarla, kişisel verilerin aktarılabileceği kişi/kuruluşlar: Kişisel Verileriniz; Kurumumuzun iştirakleri ve bunların alt kuruluşlarına; çalışanları, şirket görevlileri, hukuk, mali ve vergi danışmanları, denetçileri ve mevzuat hükümlerinin izin verdiği kişi, kurum ve kuruluşlar ile açık rızanızın bulunduğu diğer üçüncü kişilere; aktarılabilecektir.

Kanun’un 11. Maddesi Çerçevesinde Haklarınız; Kurumumuza başvurarak; kişisel verilerinizin a) işlenip işlenmediğini öğrenme, b) kişisel verileriniz işlenmişse buna ilişkin bilgi talep etme, c) kişisel verilerinizin işlenme amacını ve amacına uygun kullanılıp kullanılmadığını öğrenme, ç) kişisel verilerinizin yurt içinde veya yurt dışında aktarıldığı üçüncü kişileri bilme, d) kişisel verilerinizin eksik veya yanlış işlenmiş ise düzeltilmesini isteme, e) Kanun’un 7. maddesinde öngörülen şartlar çerçevesinde kişisel verilerinizin silinmesini veya yok edilmesini isteme, f) kişisel verilerinizin aktarıldığı üçüncü kişilere yukarıda sayılan (d) ve (e) bentleri uyarınca yapılan işlemlerin bildirilmesini isteme, g) kişisel verilerinizin münhasıran otomatik sistemler ile analiz edilmesi nedeniyle aleyhinize bir sonucun ortaya çıkmasına itiraz etme ve ğ) kişisel verilerinizin kanuna aykırı olarak işlenmesi sebebiyle zarara uğramanız hâlinde zararın giderilmesini talep etme hakkına sahipsiniz.

Haklarınızın, düzenlemenin yürürlük tarihi olan 07.10.2016 tarihinden itibaren kullanılması mümkün olup, taleplerinizin yerine getirilmesini teminen Kurumumuzca yapılacak masrafları, KVKK’nın “Veri sorumlusuna başvuru” başlıklı 13. maddesinde belirtilen tarifeye göre tarafınızdan talep etme hakkımız saklıdır.